Oturum izni, kişiye vatandaşı olmadığı ülkede belli bir süreliğine veya süre kısıtlaması olmaksızın yaşama izni hakkının tanındığı bir çeşit göçmenlik belgesi türüdür. Her ülkenin kendi mevzuatına göre oturma izni şartları değişmektedir. Bir Avrupa Birliği üyesi olan Letonya, ülkenin mevzuatına uygun olarak başvuru yapan yabancı ülke vatandaşlarına belirli bir süre veya kalıcı olarak oturum izni verebilmektedir.
Letonya Cumhuriyeti’nden alacağınız oturma izni yurtdışında yaşamanın yanı sıra, Schengen Anlaşması gereği olarak size tüm Avrupa Birliği içinde yer alan ülkelerde serbest (vizesiz) seyahat hareketliliği sağlar. Geçici Letonya oturum izni, yabancı yatırımcılar ve onların aile üyeleri olan eşleri, küçük çocukları ve sorumluluğu altında olan kişiler ile tam zamanlı öğrenim için başvuranlar ve ya aile birleşimi için başvuranlar tarafından elde edilebilir – Geçici Letonya oturum izni hazırlık süresi yaklaşık bir ila üç ay sürer. Letonya’da 5 yıl süre ikamet edilmesi halinde kalıcı oturum izni başvurusuna hak kazanılır. Geçici oturma izni sürekli yenilenmesi durumunda Letonya topraklarında yaşamanızı sağlar ve aynı zamanda Schengen ülkelerinde de 90 güne kadar bulunmanızı olanak tanır.
2014 yılında yayınlanan son yasaya göre geçici ikamet izni (gayrimenkul edinimi seçeneği üzerinden) alınabilmesi için aşağıdaki şartlar sağlanmalı:
- En az 250.000 Avro tutarında ve Kadastro değeri en az 80.000 Avro tutarında, Letonya Cumhuriyeti sınırları içinde taşınmaz mal sahibi olmak
- Letonya Cumhuriyeti kredi kurumundan çekilecek olan az 280.000 Avro tutarında kredi ile sermaye benzeri finansal yatırım yapılması
- Yerleşim yeri Letonya Cumhuriyeti olan şirketlerde yatırım (hissedar olunan şirketlerde).
Yukarıda belirtmiş olduğumuz şartların herhangi birini yerine getiren yabancı ülke vatandaşları elde edeceği oturum izni ile birçok ayrıcalıktan da yararlanma şansına sahip oluyor. Bu avantajlardan bazıları;
- Schengen ülkelerinde sınırsız seyahat hakkı (Norveç, İsviçre ve İzlanda dahil)
- Letonya vatandaşlarıyla aynı eşit sosyal güvencelere sahip olabilme hakkı (analık parası, emeklilik, ücretsiz sosyal sağlık vs.)
- Diğer AB ülkelerinde 90 güne kadar ikamet hakkı
- Letonya Cumhuriyeti sınırları içerisinde uzun süreli ikamet izni
- Letonya Cumhuriyeti sınırları içerisinde çalışma izni
- Letonya Cumhuriyetine kayıtlı gümrük vergilerinden muaf, düşük vergili araç sahibi olma ve bu aracı tüm AB ülkelerinde kullanabilme hakkı.
- Tüm AB ülkelerinde geçerli olan Letonya Cumhuriyeti sürücü ehliyeti sahibi olma hakkı
- AB’ ye sınırsız giriş-çıkış hakkı
- Statü sahibi olmak ve Letonya Cumhuriyeti vatandaşlarıyla hemen hemen eşit haklara sahip olmak (seçme ve seçilme hakkı vb. hariç)
- Letonya Cumhuriyeti vatandaşı olma yolunda ilerleme hakkı
- Aile bireyleriniz ve bakmakla yükümlü olduğunuz kişileri beraberinde getirme hakkı
- Letonya Cumhuriyeti sınırları içerisinde sınırsız ticaret ve yatırım yapma hakkı
- Güvenli ve barışçıl yaşam hakkı
- Diğer AB ülkeleriyle kıyaslandığında düşük maliyetli yaşam ve düşük maliyetli ticaret şansı
- Letonya kalıcı oturum izni elde edildikten sonra 5 yıl ikamet ile birlikte Letonya Vatandaşlığı hakkı ve beraberinde ABD, Kanada, Birleşik Krallık ve Avusturalya’ya seyahat işlemlerinin kolaylaştırılması hakkına sahip olma.
Bir gayrimenkule yatırım yaparak oturum iznine başvurmak isteyenlerden istenen gerekli evrak listesi:
- Letonya sınırları içerisine girmeden önce geçerlilik tarihi en az 16 ay olan bir pasaport
- Letonya oturum izni için doldurulmuş başvuru formu
- Her başvuran için 2 renkli fotoğraf (3×4 cm )
- Yıllık geçim düzeyinin aylık 854 Avrodan daha düşük olmadığını doğrulayan teyit belgesi (bankadan onaylı). Eşin geçim düzeyinin aylık en az 256 Avro ve küçük çocukların (18 yaş kadar) geçim düzeyinin aylık en az 171 Avro olması gerekir. Bir yıl boyunca en az 10.300 Avro para tasarrufu olmalıdır.
- Letonya’da ikametgah teyit belgesi.
- Gayrimenkulün gayrinakdi ödeme ile satın alındığını doğrulayan belge.
- Mülk bir yıldan fazla süreyle Letonya’da alındı ise emlak vergi borcu olmadığını teyit eden belge
- Cezai mahkumiyetinin bulunmadığına dair, vatandaşı olduğu ya da oturulan ülkeden (eğer yabancı uyruklu ise 14 yaşından itibaren bir yıldan fazla gözaltında kaldıysa) sabıka kaydı belgesi
- Bir yıl süreyle sağlık sigortası poliçesi
- Letonya sağlık kurumları tarafından verilen tüberküloz olmadığını onaylayan flüografi ve radyografi sonuçları
- Satın alınan gayrimenkul üzerinden %2 devlet vergisi ve %5 oturum izni bedelinin ödendiğine dair makbuz
Ayrıca, oturum izninin ardından yurt dışında çalışma izni nasıl alınır sorusuna da birçok çözüm yine Letonya’da saklı.